Dlaczego nie zrecenzuję "Zimnej wojny"

     O tym, jak bardzo filmy Pawlikowskiego cieszą się powodzeniem, mówić nie trzeba. Tym bardziej, że gromkie brawa płyną nie tylko od polskiej publiczności, ale także,  jeśli nie przede wszystkim, od zachodnich krytyków i widzów. Sukces Idy zwieńczył sam Oscar, a tegoroczna Zimna Wojna świeciła laury w Cannes za najlepszą reżyserię. I o tym ostatnim filmie dziś mowa. Otóż po obejrzeniu samego zwiastuna wiedziałam, że ów produkcję zobaczyć po prostu muszę. Przyznam, że było to moje pierwsze spotkanie z reżyserem, gdyż tematyka wojenna nigdy nie była moją domeną. Przywoływanie ogromu tragedii lat ‘39-’45 działa na mnie traumatycznie, a kino daje wyrazistsze sugestie  niż opisy na kartach podręcznika do historii. W każdym razie na film nagrodzony na francuskim Lazurowym Wybrzeżu wybrałam się natychmiast po premierze, urzeczona kilkuminutową zapowiedzią. I tutaj dochodzimy do sedna postu…

Zimna Wojna

Historia wielkiej i trudnej miłości dwojga ludzi, którzy nie potrafią być ze sobą i jednocześnie nie mogą bez siebie żyć. W tle wydarzenia zimnej wojny lat 50. w Polsce, Berlinie, Jugosławii i Paryżu.* 

     To jest ten moment, w którym powinnam przejść do recenzji. Problem polega na tym, że postanowiwszy napisać tu o tej propozycji kilka słów, dotarło do mnie, iż absolutnie nie posiadam warsztatu, by móc temu podołać. Przede wszystkim brakuje mi wiedzy z zakresu filmoznawstwa. Pawlikowski praktycznie w każdej swojej produkcji podchodzi do tematu nowatorsko. Tworzy obrazy, które nawet moje niewyspecjalizowane oko uzna za odchodzące od przyjętego kanonu. Każdy kadr, równie dobrze, mógłby być samodzielnym zdjęciem. Wiele tam też symboliki, jak chociażby, znane już widzom Idy rozwidlenie dróg, które zostało wykorzystane przez reżysera powtórnie, ze względu na niepowtarzalność tego miejsca. Druga umiejętność, której mi brakuje to subtelność pióra. Moje siermiężne wypowiedzi nie pasują wytworu sztuki, aż nader subtelnego. Stąd, nie ma mowy o jakiejkolwiek recenzji. Jednak, nie wydobyć z siebie ani pół zdania, też nie mogę, ponieważ jest to zbyt wart polecenia film, by siedzieć cicho. Zatem, pozwólcie, że podzielę się moimi własnymi wrażeniami z seansu. 

        Z racji tego, że opis fabuły był lakoniczny, nie do końca wiedziałam z czym będę mieć do czynienia. Oczarował mnie czarny plakat oraz jazz w tle. Cała reszta owiana była dla mnie wielką niewiadomą. Szybko okazało się, że to co widzę przed sobą w zaciemnionej sali kinowej, to przede wszystkim, arcydzieło wizualne. Te ujęcia zanurzone w czerni i bieli same w sobie były dla mnie estetyczną ucztą. Pomijając absolutnie wszystkie inne elementy filmu, już sam obraz był czymś niezwykle klimatycznym, zjawiskowym, niemal magicznym. Budował niesamowity klimat, w którym widz chce jak najdłużej pozostać. Niezależnie od tego czy, akurat, ukazywał się na ekranie wytworny Paryż czy brudna, komunistyczna Polska. Cokolwiek by się nie działo i tak nie można było oderwać wzroku. 

        O ile żyłam w przeświadczeniu, że Joanna Kulig utalentowaną aktorką jest, o tyle o Tomaszu Kocie zdanie miałam neutralne.  Na pewno zmieniło się po zobaczeniu go w tej roli, oczywiście na duży plus. Z kolei Agata Kulesza to ten typ odtwórcy, który nawet jeśli pojawi się na taśmie na dwadzieścia minut, to i tak ze względu na charyzmę i talent będzie zapamiętany. A Borys Szyc zdecydowanie powinien być bardziej  kojarzony z takich wcieleń, aniżeli z serialowo-komediowymi postaciami. Jednym słowem rodzimych aktorów mamy dobrych, jeśli znajduje się ktoś kto naprawdę chce pokazać ich atuty. 

         Z zachodu zew wolności w postaci jazzu, zarówno ten energetyczny, jak i liryczny, niekiedy, z francuskimi tekstami. Ze wschodu, zasłoniętego żelazną kurtyną, to co nam bliskie, tożsame, a obecnie nieco zmarginalizowane, choć po cichu na nowo powracające do łask  -  pieśni i tańce ludowe. Dla mnie jako dziecka globalizacji takie zaznaczenie odrębności kulturowej w filmie współczesnym to młyn na moją wodę. A zabawa aranżami w obrębie tych dwóch gatunków pokazuje jak bardzo szeroki zakres ma muzyka. 

      Historia szalona, sprzeczna, elektryzująca. Nie tylko ślepa miłość, ale też wyobcowanie emigracji. Tytuł to nawiązanie do sytuacji politycznej, a także relacje między bohaterami. Spryt, wyrachowanie, nierozwaga, bo jak się okazuję, warunki wytyczają zachowanie. A przecież w miłości i na wojnie wszystkie ruchy dozwolone, poza tym najbardziej pragniemy tego, czego mieć nie możemy.

Nie chcę zdradzać fabuły, bo myślę, że każdy powinien zapoznać się z nią na własną rękę. Bowiem scenarzysta zostawił szerokie pole do interpretacji i w tym cały kunszt tej historii, by poszczególne fakty dotyczące filmu, dochodziły do widza po czasie.  W każdym razie oglądając, nurtowało mnie jaki, ta oto, niełatwa fabuła może mieć koniec. Punkt kulminacyjny wywołał na mojej twarzy prawdziwe zdziwienie, a definitywne zakończenie przyprawiło o osłupienie. 

         Wychodząc z kina zabrałam ze sobą pamięć o tym obrazie jeszcze na kilka kolejnych dni. 

Mogę od siebie powiedzieć, iż to co zobaczyłam jest w moim rozumieniu sztuką. Poleciłabym, mimo wszystko, każdemu, bo bez względu na upodobania tego rodzaju produkcję warto zobaczyć. Przynajmniej po to, by móc uargumentować, co się nam nie podobało. Być może nie jest to kino najłatwiejsze, dosłowne, ale jakże czarujące!

__________

Opis pochodzi z Filmwebu